Trong chẩn đoán các bệnh về vú, siêu âm được biết đến là một trong những kỹ thuật phổ biến nhất. Siêu âm vú sử dụng sóng siêu âm có tần số cao để tạo ra hình ảnh trên máy tính về bên trong vú. Nó có thể cho thấy những thay đổi nhất định ở vú, chẳng hạn như u nang chứa đầy chất lỏng, khó nhìn thấy trên phim chụp quang tuyến vú. Chúng ta cùng tìm hiểu về siêu âm vú.

 

Siêu âm vú được sử dụng khi nào?

Siêu âm thường không được sử dụng như một xét nghiệm tầm soát ung thư vú thông thường. Nhưng siêu âm có thể hữu ích khi xem xét một số thay đổi ở vú, chẳng hạn như cục u (đặc biệt là những cục u có thể sờ thấy nhưng không nhìn thấy trên phim chụp quang tuyến vú). Siêu âm có thể đặc biệt hữu ích ở những phụ nữ có mô vú dày đặc, điều này có thể gây khó khăn cho việc nhìn thấy những vùng bất thường trên phim chụp quang tuyến vú. Siêu âm cũng có thể được sử dụng để nhìn rõ hơn khu vực đáng ngờ đã được nhìn thấy trên hình chụp quang tuyến vú.

Siêu âm rất hữu ích vì nó thường có thể cho biết sự khác biệt giữa các khối chứa đầy chất lỏng như u nang (rất ít khả năng là ung thư) và các khối rắn (có thể cần xét nghiệm thêm để chắc chắn rằng chúng không phải là ung thư).

Siêu âm cũng có thể được sử dụng để giúp dẫn kim sinh thiết vào một vùng của vú để lấy tế bào ra và xét nghiệm ung thư. Điều này cũng có thể được thực hiện trong các hạch bạch huyết bị sưng dưới cánh tay.

Siêu âm được phổ biến rộng rãi và khá dễ thực hiện, và nó không khiến người bệnh tiếp xúc với bức xạ. Nó cũng có xu hướng chi phí thấp hơn so với các tùy chọn thử nghiệm khác.

Trong khám bệnh định kỳ ở phụ nữ, siêu âm tuyến vú thường được chỉ định để kiểm tra xem vú có vấn đề gì hay không.

Siêu âm vú được thực hiện như thế nào?

Thông thường, siêu âm được thực hiện bằng cách sử dụng một dụng cụ cầm tay gọi là đầu dò. Đầu tiên, một loại gel được bôi lên da và/hoặc đầu dò, sau đó đầu dò được di chuyển xung quanh da. Nó phát ra sóng siêu âm và thu lại tiếng vang khi chúng dội lại từ các mô cơ thể nằm sâu hơn dưới da. Những tiếng vang này được tạo thành một bức tranh trên màn hình máy tính. Người bệnh có thể cảm thấy một chút áp lực khi đầu dò di chuyển trên da của họ, nhưng sẽ không đau.

Siêu âm vú tự động (ABUS) là một tùy chọn tại một số trung tâm chẩn đoán hình ảnh. Kỹ thuật này sử dụng một đầu dò lớn hơn nhiều để chụp hàng trăm hình ảnh bao phủ gần như toàn bộ vú. Siêu âm vú tự động đôi khi có thể được thực hiện như một bài kiểm tra sàng lọc bổ sung cho những phụ nữ có bộ ngực dày. Nó cũng có thể được sử dụng ở những phụ nữ có kết quả bất thường trong các xét nghiệm hình ảnh khác hoặc những người có các triệu chứng ở vú. Khi siêu âm vú tự động hoàn tất, thường cần siêu âm cầm tay lần thứ 2 để có thêm hình ảnh về bất kỳ khu vực khả nghi nào.

Kết quả siêu âm vú được báo cáo như thế nào?

Các bác sĩ sử dụng cùng một hệ thống tiêu chuẩn để mô tả kết quả chụp quang tuyến vú, siêu âm vú và MRI (chụp cộng hưởng từ) vú. Hệ thống này được gọi là “Hệ thống dữ liệu và báo cáo hình ảnh vú” hoặc BI-RADS, sắp xếp các kết quả thành các danh mục được đánh số từ 0 đến 6.

Bằng cách sắp xếp các kết quả vào các loại này, các bác sĩ có thể mô tả những gì họ tìm thấy trên siêu âm bằng cách sử dụng các từ và thuật ngữ giống nhau. Điều này làm cho việc trao đổi về các kết quả xét nghiệm này và theo dõi sau các xét nghiệm dễ dàng hơn nhiều.

Mặc dù các danh mục giống nhau đối với mỗi xét nghiệm hình ảnh này nhưng các bước tiếp theo được đề xuất sau các xét nghiệm này có thể khác nhau.

Siêu âm có giúp phát hiện ung thư vú không?

Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm, đặc biệt là chị em phụ nữ. Các loại máy siêu âm hiện nay chưa hỗ trợ phát hiện các tế bào ung thư. Tuy nhiên, siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiệu quả trong việc tầm soát ung thư, tạo tiền đề cho các bác sĩ có chỉ định các phương pháp khác như: Khai thác các dấu hiệu và triệu chứng ung thư vú, chụp quang tuyến vú, chụp cộng hưởng từ vú, sinh thiết vú… Các bác sĩ sử dụng thông tin từ sinh thiết vú cũng như các kết quả cận lâm sàng của người bệnh để tìm hiểu nhiều điều quan trọng về loại ung thư chính xác mà họ mắc phải.

Trong khám bệnh ở phụ nữ, siêu âm vú sẽ được chỉ định bởi phương pháp này dễ thực hiện, nhanh chóng, chi phí hợp lý và cho những kết quả hữu ích (chẩn đoán hoặc định hướng chẩn đoán) khi thăm khám. Thêm vào đó, trong trường hợp cần phải sinh thiết, thì siêu âm sẽ có vai trò hướng dẫn thủ thuật trong hơn 95% số trường hợp.

BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)