Ung thư da là bệnh lý ác tính khá thường gặp hiện nay, với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, theo thống kê của tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thì có đến gần 3 triệu ca mới ung thư da mỗi năm trên toàn cầu. Do đó, để hạn chế nguy cơ mắc bệnh, việc tìm ra nguyên nhân gây bệnh ung thư da là gì sẽ giúp ích rất nhiều trong quá trình phòng tránh căn bệnh này. Vậy, nguyên nhân gây bệnh ung thư da là gì, có thể tầm soát và chẩn đoán sớm bệnh ung thư da không, hãy cùng Nhà thuốc Thọ Xuân Đường tìm hiểu bài viết dưới đây nhé!

 

Da là một bộ phận có diện tích lớn nhất của cơ thể, đóng vai trò là lớp bảo vệ đầu tiên ngăn chặn các tác nhân có hại từ bên ngoài xâm nhập vào bên trong cơ thể con người, do đó chúng dễ bị tổn thương và cần được quan tâm chú ý thường xuyên.

Ung thư da xuất hiện khi các tế bào biểu mô da (lớp che phủ mặt ngoài cơ thể) tăng sinh và phát triển bất thường không kiểm soát được hay nói cách khác ung thư da xảy ra khi có sự đột biến trong cấu trúc phân tử DNA của tế bào da khiến chúng không nằm trong tầm kiểm soát của cơ thể, mà nhân lên nhanh chóng và hình thành các khối u ác tính.

Ung thư da bao gồm các loại ung thư xuất phát từ biểu mô da và từ các tuyến phụ thuộc da, và thường được chia làm 3 loại chính là ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư hắc tố da (u hắc tố ác tính).

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư da là gì?

Cho đến hiện nay thì nguyên nhân gây bệnh ung thư da vẫn chưa thật sự rõ ràng, chỉ biết rằng cơ chế gây ung thư da là do đột biến trong cấu trúc phân tử DNA của một số tế bào da dẫn đến sự phát triển mất kiểm soát, tạo thành một khối lượng lớn các tế bào ung thư. Mà nguyên nhân có thể gây ra những sự đột biến bất thường DNA của tế bào da này có thể do một số yếu tố nguy cơ dưới đây:

Da phải tiếp xúc nhiều với các tia cực tím (UV)

Mặt trời phát ra một loạt các bức xạ điện từ, tuy nhiên hầu hết các tác động trên da của ánh sáng mặt trời là do bức xạ cực tím (UV). Mà khi phơi nhiễm với tia cực tím có thể gây hại cho hệ miễn dịch của da do mất hoạt động và mất các tế bào Langerhans trên da từ đó làm tăng yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư da. Hơn nữa nếu vùng da tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời ở cường độ mạnh và trong một khoảng thời gian dài có thể được coi là yếu tố bệnh sinh quan trọng nhất gây ung thư da. Ngoài ra, một số loại đèn phát ra tia tử ngoại như đèn hồ quang carbon, thủy ngân, thạch anh lạnh… cũng có thể là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da.

Bên cạnh đó, việc da tiếp xúc với bức xạ ion hóa cũng có thể gây bệnh ung thư da. Tuy nhiên, sau khi tiếp xúc với bức xạ ion hóa khoảng 15 năm, tế bào ung thư da mới bắt đầu phát triển nhanh chóng và gây bệnh. Chính vì thế nhiều người nhiễm bức xạ ion hóa chủ quan, không theo dõi tình trạng da dẻ thường xuyên mà tới khi tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng, họ mới được phát hiện và biết được nguyên nhân gây ung thư da.

Da tiếp xúc với các hoá chất độc hại

Một số hóa chất độc hại như Arsen, nhựa đường, nhựa than đá, dầu nhờn, thuốc trừ sâu diệt cỏ… có thể gây bệnh ung thư da nếu da người bệnh thường xuyên tiếp xúc lâu với những hóa chất độc hại đó. Mà những hóa chất gây ung thư da này thường được sử dụng phổ biến trong ngành y tế, nông lâm nghiệp, công nghiệp, thậm chí ở một số quốc gia trong nước sinh hoạt cũng chứa nồng độ cao Arsen.

Da bị nhiễm trùng

Có một loại virus gây u nhú khá phổ biến ở người đó là virus HPV. Các nhà khoa học đã tìm thấy sự liên quan trực tiếp giữa virus HPV và ung thư da tế bào vảy khi virus HPV được phát hiện có trong đa số các trường hợp quá sản biểu mô dạng hạt cơm. Đây là một loại tổn thương đặc biệt báo hiệu một loại tổn thương tiền ung thư da.

Da bị tổn thương hoặc viêm da mạn tính

Ung thư da có thể phát triển trên vùng da có tổn thương từ trước như da bị bỏng cũ, da bị cháy nắng, viêm da mạn tính, có lỗ dẫn lưu, lỗ dò loét do nằm lâu trên da, vết xăm da. Các ung thư da dạng này có xu hướng lan rộng và di căn hạch vùng.

Do suy giảm hệ thống miễn dịch

Những người bệnh mắc hội chứng suy giảm miễn dịch như HIV/AIDS hoặc sau ghép tạng,… có tỷ lệ mắc ung thư da cao gấp 16 lần so với người bình thường. Do lá chắn miễn dịch bị suy yếu, nên các tế bào ung thư da thường có xu hướng phát triển mạnh và lan rộng tổn thương nhanh hơn.

Do mắc bệnh dày sừng quang hóa

Đây là bệnh lý gây ra những tổn thương trên da với các mảng ban đỏ sần sùi, có vảy ở vùng da hở như vùng đầu cổ và là bệnh lý gây tiền ung thư da khi có đến khoảng 20% người bệnh mắc căn bệnh này có tiến triển thành ung thư da.

Do mắc bệnh Bowen

Bệnh Bowen có biểu hiện bệnh bằng các vết ban đỏ có vảy, bờ rõ, thường gặp ở người già, và đây là căn bệnh có thể chuyển biến thành ung thư da với tỷ lệ từ 3-5%.

Trên da có nhiều nốt ruồi hoặc tàn nhang

Những người có nhiều nốt ruồi hoặc tàn nhang trên da sẽ có nguy cơ mắc bệnh ung thư da cao hơn những người khác.

Do mắc một số hội chứng di truyền

Các bác sĩ chuyên khoa da liễu cho biết, một số hội chứng di truyền có thể làm gia tăng nguy cơ phát triển tế bào ung thư da. Trong đó, có thể kể đến như bệnh xơ da nhiễm sắc, làn da của người bệnh rất nhạy cảm với tia cực tím có trong ánh nắng mặt trời, tổn thương da toàn thân với da dày, xơ, nhiều vảy bong, khiến người bệnh nhân thường mắc ung thư da trước 20 tuổi. Hay nếu người bệnh mắc hội chứng tế bào đáy dạng Nơ-vi (Nevoid basal cell syndrome) với các nang xương hàm hoặc các hốc lõm ở lòng bàn tay, bàn chân có thể gây ung thư da tế bào đáy nhiều ổ kèm bất thường ở xương sườn và cột sống. Bên cạnh đó, hội chứng Torres, hội chứng Gardner cũng là nguyên nhân có thể gây bệnh ung thư da.

Vậy chẩn đoán sớm bệnh ung thư da như thế nào?

Ung thư da là căn bệnh hoàn toàn có thể được điều trị khỏi nếu chúng được phát hiện và chẩn đoán sớm trong giai đoạn đầu của bệnh. Tuy nhiên vì tâm lý còn chủ quan với sức khỏe của nhiều người bệnh mà khiến cho việc điều trị bệnh ung thư da trở lên khó khăn hơn. Vậy để kịp thời điều trị bệnh tránh các biến chứng nguy hiểm của ung thư da gây ra thì việc chủ động thăm khám, tầm soát, chẩn đoán sớm ung thư da cần được mọi người quan tâm hơn.

Các bước thăm khám để chẩn đoán bệnh ung thư da có thể là:

Thăm khám lâm sàng

Để chẩn đoán sớm được bệnh ung thư da thì trước tiên, người bệnh sẽ được bác sĩ tiến hành khám lâm sàng bằng cách sử dụng kính lúp để quan sát những vùng da bị tổn thương có nghi ngờ mắc bệnh, đặc biệt là ở các vùng da mặt, ngực, cánh tay, lưng, chân, đây là những khu vực dễ mắc bệnh và được kiểm tra nhằm phát hiện, chẩn đoán sớm các bất thường trên da như có nốt ruồi thay đổi hình dạng kích thước, vết dày sừng trên da, vết loét rớm máu lâu liền,… có thể là tổn thương gây bệnh ung thư da.

Ngoài ra, nếu phát hiện các bất thường có nghi ngờ bệnh ung thư da cao, các bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh làm thêm các xét nghiệm cận lâm sàng khác phục vụ cho chẩn đoán xác định tình trạng bệnh trên của người bệnh có phải là ung thư da không hay là một bệnh lý về da khác.

Khám cận lâm sàng

Sinh thiết da

Sinh thiết da là phương pháp khám cận lâm sàng cần thiết để chẩn đoán xác định bệnh ung thư da. Nếu bác sĩ nghi ngờ một tổn thương trên da là ác tính, bác sĩ sẽ yêu cầu làm sinh thiết da vùng tổn thương đó để tìm tế bào ác tính tại đó nếu có. Sinh thiết da được thực hiện khá đơn giản khi kỹ thuật viên sẽ xác định vị trí vùng da cần lấy mẫu làm sinh thiết, tiến hành gây tê tại chỗ và cắt lấy một mẫu nhỏ ở vị trí nghi ngờ mắc ung thư da, sau đó đưa mẫu sinh thiết này kiểm tra dưới kính hiển vi để xem có các tế bào ung thư hay không. Kết quả sinh thiết sẽ giúp xác định loại ung thư da, tình trạng và giai đoạn bệnh cụ thể.

Xét nghiệm chất chỉ điểm khối u (Tumor marker)

Xét nghiệm SCC được chỉ định cho những người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư da tế bào vảy. Tuy nhiên xét nghiệm SCC cũng có thể là xét nghiệm chỉ điểm khối u phổi, ung thư thực quản hoặc ung thư cổ tử cung. Do đó, nếu xét nghiệm SCC tăng cao có thể là chất chỉ điểm cho một khối ung thư tế bào vảy. Ngoài ra, xét nghiệm SCC không chỉ được sử dụng để phát hiện sớm bệnh ung thư da tế bào vảy mà nó còn thường được sử dụng để kiểm tra hiệu quả điều trị cho người bệnh cũng như phát hiện sớm nếu bệnh có dấu hiệu tái phát.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh làm thêm các phương pháp cận lâm sàng chẩn đoán hình ảnh như chụp X Quang xương hoặc chụp X Quang tim phổi để phát hiện sớm các khối u di căn phổi, xương, chụp cộng hưởng từ MRI để phát hiện sớm di căn não hay làm siêu âm ổ bụng để tìm di căn gan mật nếu có,….

Cuối cùng, dựa vào những dấu hiệu lâm sàng trên da kết hợp với tiền sử bản thân, gia đình cùng kết quả cận lâm sàng sinh thiết da, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận về tình trạng bệnh mà người bệnh đang mắc phải. Nếu là ung thư da thì đang ở giai đoạn nào, sau đó bác sĩ sẽ đưa ra tư vấn cụ thể về phác đồ điều trị cho người bệnh.

Các bước thăm khám tầm soát ung thư da cũng khá là đơn giản và nhanh chóng, do đó nếu bạn hay người thân phát hiện có các bất thường trên da, thì hãy chủ động thăm khám bệnh sớm để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh ung thư da.

Và để nâng cao thể trạng, phòng tránh các bệnh về da trong đó đặc biệt là căn bệnh ung thư da nguy hiểm, bạn và người thân trong gia đình cần chú ý bảo vệ làn da của bản thân khi đi ra ngoài trời nắng với mức nhiệt cao, kết hợp sử dụng thêm các loại thảo dược quý từ thiên nhiên như sâm ngọc linh, tỏi đen, nhân sâm, nấm linh chi, nấm lim xanh, tinh chất thông đỏ, tam thất, xạ đen,… có tác dụng hoạt huyết tiêu u, thanh nhiệt giải độc, tăng khả năng tái tạo đàn hồi cho làn da, hỗ trợ phòng và điều trị các bệnh về da đang có tại Nhà thuốc Thọ Xuân Đường.

BS. Thủy (Thọ Xuân Đường)

Để được tư vấn về các vấn đề sức khỏe vui lòng liên hệ
NHÀ THUỐC ĐÔNG Y GIA TRUYỀN THỌ XUÂN ĐƯỜNG
Số 5 – 7 Khu tập thể Thủy sản, Ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội
Hotline: 0943986986 – 0937638282