Khối u carcinoid phổi (còn được gọi là carcinoid phổi) là một loại ung thư phổi. Các khối u carcinoid ở phổi không phổ biến và có xu hướng phát triển chậm hơn các loại ung thư phổi khác.

Nơi khối u carcinoid phổi bắt đầu

Các khối u carcinoid ở phổi bắt đầu trong các tế bào thần kinh nội tiết, một loại tế bào đặc biệt được tìm thấy trong phổi. Các tế bào thần kinh nội tiết cũng được tìm thấy ở các khu vực khác của cơ thể, nhưng chỉ những bệnh ung thư hình thành từ các tế bào thần kinh nội tiết trong phổi mới được gọi là khối u carcinoid phổi.

Hệ thống thần kinh nội tiết

Các tế bào thần kinh nội tiết giống như tế bào thần kinh theo một cách nào đó, và giống các tế bào nội tiết tạo ra hormone theo những cách khác. Chúng tạo ra các hormone như adrenaline và các chất tương tự. Các tế bào trong hệ thống này không hình thành các cơ quan thực sự. Thay vào đó chúng nằm rải rác khắp cơ thể trong các cơ quan như phổi, dạ dày và ruột.

Các tế bào thần kinh nội tiết trong phổi có thể có một số chức năng khác nhau, có thể bao gồm:

– Giúp kiểm soát lưu lượng không khí và lưu lượng máu trong phổi.

– Giúp kiểm soát sự phát triển của các loại tế bào phổi khác.

– Phát hiện nồng độ oxy (O2) và carbon dioxide (CO2) trong không khí chúng ta hít thở và sau đó đưa ra các thông điệp hóa học để giúp phổi điều chỉnh theo những thay đổi này. Những người sống ở độ cao cao hơn có nhiều tế bào thần kinh nội tiết phổi hơn, có lẽ vì họ hít thở ít oxy hơn.

Cấu tạo và chức năng của phổi

Phổi là cơ quan gồm 2 lá giống như bọt biển ở ngực của chúng ta. Chức năng chính của chúng là lấy oxy và loại bỏ carbon dioxide.

Phổi phải của chúng ta có 3 phần, được gọi là thùy. Phổi trái có 2 thùy. Nó nhỏ hơn vì trái tim chiếm chỗ ở bên trái của cơ thể.

Khi chúng ta hít vào, không khí đi vào qua miệng và mũi và đi vào phổi qua khí quản. Khí quản chia thành các ống gọi là phế quản, đi vào phổi và chia thành các nhánh nhỏ hơn gọi là tiểu phế quản. Ở cuối tiểu phế quản là những túi khí nhỏ gọi là phế nang. Nhiều mạch máu nhỏ chạy qua phế nang. Chúng hấp thụ oxy từ không khí hít vào vào máu và truyền carbon dioxide (một chất thải của cơ thể) vào phế nang, nơi nó sẽ bị thải ra khỏi cơ thể khi chúng ta thở ra.

Một lớp lót mỏng gọi là màng phổi bao quanh phổi. Màng phổi bảo vệ phổi của chúng ta và giúp chúng trượt qua lại khi chúng giãn ra và co lại trong quá trình thở. Khoảng trống bên trong lồng ngực chứa phổi được gọi là khoang màng phổi.

Bên dưới phổi, một cơ mỏng hình vòm gọi là cơ hoành ngăn cách ngực với bụng. Khi chúng ta thở, cơ hoành di chuyển lên xuống, đẩy không khí vào và ra khỏi phổi.

Các loại khối u carcinoid ở phổi

Các khối u carcinoid ở phổi bắt đầu ở phổi.

Các khối u carcinoid đôi khi được phân loại theo nơi chúng hình thành trong phổi. Vị trí của khối u rất quan trọng vì nó có thể ảnh hưởng đến các triệu chứng mà bệnh nhân gặp phải và cách điều trị khối u.

Carcinoid trung tâm hình thành trong thành của đường hô hấp lớn (phế quản) gần trung tâm phổi. Hầu hết các khối u carcinoid ở phổi là carcinoid trung tâm và gần như tất cả đều là carcinoid điển hình.

Carcinoid ngoại biên phát triển ở các đường dẫn khí nhỏ hơn (tiểu phế quản) về phía rìa ngoài của phổi. Hầu hết các carcinoid ngoại vi đều là carcinoid điển hình.

Khối u carcinoid phổi là một loại khối u thần kinh nội tiết. Các khối u thần kinh nội tiết phổ biến hơn ở hệ tiêu hóa (khối u carcinoid đường tiêu hóa và ung thư tuyến tụy), nhưng vị trí phổ biến thứ hai là ở phổi.

Có 2 loại khối u carcinoid phổi:

– Carcinoid điển hình có xu hướng phát triển chậm và hiếm khi lan ra ngoài phổi. Khoảng 9 trong số 10 carcinoid phổi là carcinoid điển hình. Chúng dường như cũng không liên quan đến việc hút thuốc lá.

– Carcinoid không điển hình phát triển nhanh hơn một chút và có nhiều khả năng lây lan sang các cơ quan khác. Chúng có nhiều tế bào đang phân chia hơn và trông giống một khối u đang phát triển nhanh hơn. Chúng ít phổ biến hơn nhiều so với carcinoid điển hình và có thể được tìm thấy thường xuyên hơn ở những người hút thuốc lá.

Ngoài các khối u carcinoid phổi, còn có các loại khối u thần kinh nội tiết khác bắt đầu từ phổi: Ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư biểu mô thần kinh nội tiết tế bào lớn, là một loại ung thư phổi không phải tế bào nhỏ. Những bệnh ung thư phổi này được điều trị khác nhau, vì vậy điều quan trọng là phải biết chính xác chúng ta mắc ung thư phổi loại nào.

BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)