Hạt tiêu có thể giúp ngăn ngừa ung thư, tiểu đường và béo phì
Hạt tiêu chính là loại gia vị được buôn bán rộng rãi nhất trên thế giới. Mặc dù được mệnh danh là vua của các loại gia vị nhưng nó thực chất là một loại trái cây. Rất nhiều nghiên cứu đã chứng minh các tác dụng của hạt tiêu đối với sức khỏe, trong đó có tác dụng ngăn ngừa bệnh ung thư.
Hạt tiêu chính là quả của cây Hồ tiêu (danh pháp khoa học: Piper nigrum L.), còn gọi là tiêu ăn, cổ nguyệt, hắc cổ nguyệt, bạch cổ nguyệt là một loài cây leo có hoa thuộc họ Hồ tiêu (Piperaceae), được trồng chủ yếu để lấy quả và hạt, thường dùng làm gia vị dưới dạng khô hoặc tươi.
Hồ tiêu được thu hoạch mỗi năm 1 lần. Muốn có hạt tiêu đen, người ta hái quả hồ tiêu vào lúc xuất hiện một số quả đỏ hay vàng trên chùm, nghĩa là lúc quả còn xanh; những quả còn non quá chưa có sọ rất giòn, khi phơi dễ vỡ vụn, các quả khác khi phơi vỏ quả sẽ săn lại, ngả màu đen. Muốn có hạt tiêu trắng (hay tiêu sọ), người ta hái quả lúc chúng đã thật chín, sau đó bỏ vỏ. Loại này có màu trắng ngà hay xám, vì lớp vỏ chứa tinh dầu đã mất nên trông ít nhăn nheo và ít thơm hơn và vì quả đã chín nên có vị cay hơn.
Bên cạnh tiêu đen và tiêu trắng, còn có hồ tiêu đỏ (hiếm hơn), là loại hồ tiêu chín cây hoặc được thu hái khi rất già, ủ chín và sau đó được sơ chế, chế biến theo cách thức đặc biệt để giữ màu đỏ của vỏ. Hồ tiêu đỏ có màu đỏ thẫm hơi ngả đen, được sản xuất tại Ấn Độ và tại huyện Chư Sê (Gia Lai) và Bà Rịa Vũng Tàu của Việt Nam. Giá trị xuất khẩu của tiêu đỏ sau khi chế biến cao hơn gấp 3 – 4 lần so với hạt tiêu đen.
Hạt tiêu là loại gia vị rất phù hợp với nhiều thực phẩm và nó cũng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mà có thể chúng ta chưa biết.
Lợi ích sức khỏe của hạt tiêu
Có thể giúp ngăn ngừa ung thư
Nghệ đã trở nên rất phổ biến do đặc tính chữa bệnh tuyệt vời của nó, nhưng các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng nó hiệu quả nhất nếu được kết hợp với hạt tiêu đen. Bởi chất piperine trong hạt tiêu đen giúp cơ thể hấp thụ những lợi ích tuyệt vời của nghệ.
Các nghiên cứu gần đây chia sẻ thông tin về tác dụng tích cực của nhiều loại gia vị khác nhau, chẳng hạn như hạt tiêu đen và nghệ, cũng như cách chúng có thể giúp giảm nguy cơ ung thư. Hạt tiêu đen chứa một hợp chất hoạt tính sinh học tương tự capsaicin gọi là piperine. Hợp chất này giúp gây ra apoptosis (chết theo chương trình), có thể ngăn chặn các khối u. Điều đó kết hợp với tác dụng chống ung thư của nghệ làm cho nó trở thành một sự kết hợp tuyệt vời.
Tiếp tục chứng minh vị thế của hạt tiêu như một loại thực phẩm chống ung thư là nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Dalhousie ở Halifax, Nova Scotia. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng piperine “ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, mặc dù cơ chế hoạt động vẫn chưa được hiểu rõ”. Piperine vừa ức chế sự phát triển của tế bào ung thư đại tràng vừa gây ra apoptosis ở một số tế bào, cung cấp “bằng chứng đầu tiên cho thấy piperine có thể hữu ích trong điều trị ung thư đại tràng”.
Hỗ trợ tiêu hóa
Hạt tiêu đen gửi thông điệp tới dạ dày để giải phóng axit clohydric (HCl). Chính axit này giúp cải thiện tiêu hóa. Thông qua quá trình này, nó có thể giúp loại bỏ chứng ợ nóng, khó tiêu và đầy hơi.
Axit dạ dày là thành phần axit clohydric của dịch dạ dày hình thành trong dạ dày để chuẩn bị thức ăn cho quá trình tiêu hóa và hấp thu của ruột. Axit thấm vào khối thức ăn, hoặc khối lượng thức ăn được lưu trữ trong dạ dày, để giúp phá vỡ nó để có thể dễ dàng tiêu hóa. Người ta tin rằng piperine có trong hạt tiêu có thể giúp sản xuất axit dạ dày rất cần thiết để chúng ta có trải nghiệm tiêu hóa tích cực và khỏe mạnh.
Có thể giúp ích bệnh nhân tiểu đường
Hạt tiêu đen đã được chứng minh là có tác dụng chống oxy hóa và kháng khuẩn ấn tượng, một cách khác mà loại gia vị tuyệt vời này giúp tăng cường sức khỏe của đường tiêu hóa. Những chất chống oxy hóa có lợi này có thể giúp ổn định đường huyết. Điều hòa đường huyết là một trong những hoạt động của hạt tiêu và chiết xuất của chúng, cuối cùng giúp giảm tổn thương gốc tự do.
Báo cáo gần đây được công bố trong Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ đã nghiên cứu tác dụng của piperine đối với bệnh béo phì và tiểu đường. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra là piperine giúp điều chỉnh tăng tốc độ trao đổi chất của cơ bắp khi nghỉ ngơi, từ đó có thể giảm thiểu béo phì và tiểu đường, giúp nó có hiệu quả trong việc chống béo phì và phù hợp cho kế hoạch ăn kiêng của bệnh nhân tiểu đường.
Giúp giảm cân
Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng hạt tiêu có thể giúp đốt cháy chất béo nhờ chất piperine chứa trong chúng. Ví dụ, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dược học Ấn Độ đã được tiến hành trên chuột, cho chúng ăn chế độ ăn nhiều chất béo để phát triển chứng rối loạn lipid máu do béo phì. Những con chuột được cho dùng piperine và sibutramine trong 3 tuần.
Những gì các nhà nghiên cứu phát hiện ra là “bổ sung piperine không chỉ làm giảm đáng kể trọng lượng cơ thể, chất béo trung tính, cholesterol toàn phần, LDL, VLDL và khối lượng chất béo mà còn làm tăng mức HDL mà không thay đổi lượng thức ăn đưa vào”. Điều này khiến họ kết luận rằng piperine có thể giúp giảm lipid, từ đó giúp chúng ta giảm cân.
Hạt tiêu là một loại gia vị có thể thay thế các loại nước sốt có hàm lượng calo cao khi nấu nướng. Nói một cách đơn giản, hạt tiêu có rất ít calo so với các loại nước sốt phô mai hay kem béo.
Giảm huyết áp cao
Sử dụng hạt tiêu trong nấu ăn có thể sẽ giúp chúng ta giảm lượng muối tổng thể. Ít muối hơn có thể giúp giảm tình trạng giữ nước và chống tăng huyết áp. Thêm các loại gia vị, chẳng hạn như hạt tiêu đen, gừng, tỏi, rau mùi và lá nguyệt quế vào thức ăn thay vì muối có thể giúp kiểm soát huyết áp mà vẫn có được hương vị thơm ngon của món ăn.
Một nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Comenus ở Slovakia trên chuột cho thấy rằng uống piperine có trong hạt tiêu, có thể ngăn ngừa huyết áp tăng, trong khi một nghiên cứu khác được công bố trên Tạp chí Dược lý Tim mạch xác nhận piperine có tác dụng hạ huyết áp trên chuột.
Tác dụng kháng khuẩn
Piperine có trong hạt tiêu đen là một chất phytochemical (chất dinh dưỡng thực vật), có nhiều tác dụng chống viêm và nó cho thấy lợi ích điều trị đối với sự phát triển của vi khuẩn ở chuột. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu tác dụng của piperine đối với bệnh pyroptosis ở tế bào máu thực bào của loài gặm nhấm và biết rằng piperine có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
Sự thật thú vị về hạt tiêu
Hạt tiêu đen có nguồn gốc ở Tây Nam Ấn Độ. Việc buôn bán loại gia vị cổ xưa này giữa Ấn Độ và phương Tây đã bắt đầu từ năm 1000 trước Công nguyên và mang lại khá nhiều lợi nhuận. Hạt tiêu từng được coi là một mặt hàng xa xỉ ở châu u thời trung cổ, khiến cho cụm từ “tiêu đắt tiền” trong tiếng Hà Lan trở nên phổ biến cho đến tận ngày nay.
Hạt tiêu từng được coi là có giá trị đến mức ở Hy Lạp và La Mã cổ đại, nó được sử dụng làm tiền tệ. Rõ ràng, khi người Goth đánh bại Rome vào năm 410, họ đã yêu cầu khoản tiền chuộc là 3.000 pound hạt tiêu, và số tiền này thậm chí còn được chấp nhận như một khoản thanh toán cho những thứ như tiền thuê nhà và thuế trong thời trung cổ. Sau này, Salem, Mass., là một phần quan trọng của hoạt động buôn bán hạt tiêu trên thế giới, nơi sinh ra nhiều triệu phú đầu tiên của nước Mỹ. Theo thời gian, nó trở nên rẻ hơn và dễ tiếp cận hơn, dẫn đến việc đưa hạt tiêu đen vào nhiều công thức đồ ăn thức uống.
Cây tiêu có nguồn gốc ở miền nam Ấn Độ. Việt Nam là nước sản xuất và xuất khẩu hạt tiêu lớn nhất thế giới, chiếm 34% sản lượng hạt tiêu. Hoa hồ tiêu là quốc hoa của đất nước Liberia.
Rủi ro và tác dụng phụ của hạt tiêu
Một trong những tác dụng phụ dễ thấy của hạt tiêu chính là gây hắt hơi, điều này xảy ra ngay cả khi chúng ta không bị dị ứng. Piperine, chất hóa học tự nhiên có trong hạt tiêu, gây ra hiện tượng hắt hơi vì nó hoạt động như một chất gây kích ứng nếu nó lọt vào mũi.
Bất kể đó là hạt tiêu trắng, đen hay xanh, nó đều chứa piperine alkaloid, có tác dụng kích thích các đầu dây thần kinh bên trong niêm mạc, và chúng ta sẽ bị hắt hơi. Ngoài ra, tránh để hạt tiêu rơi vào mắt vì nó có thể gây bỏng.
Nếu chúng ta nhận thấy các triệu chứng như nổi mề đay, ngứa ran hoặc ngứa trong miệng; đau bụng; tiêu chảy; buồn nôn và ói mửa; thở khò khè; sự tắc nghẽn; chóng mặt và choáng váng, chúng ta có thể đang gặp phải phản ứng dị ứng. Các triệu chứng khác bao gồm sưng môi, lưỡi, miệng và cổ họng, có thể làm tắc nghẽn đường thở của chúng ta. Tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này.
Kết luận
Sử dụng hạt tiêu là một cách tuyệt vời để tăng hương vị món ăn hoặc lợi ích của các loại gia vị thảo mộc khác, chẳng hạn như nghệ, mà không gây tác động tiêu cực đến việc tăng cân. Bắt đầu ở mức độ vừa phải nếu chúng ta chưa quen sử dụng hạt tiêu và thận trọng khi sử dụng với trẻ em.
Chúng ta có thể thấy rằng hạt tiêu giúp hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát vòng eo và huyết áp, đồng thời chúng cũng giúp ngăn ngừa và chống lại bệnh ung thư, tiểu đường và vi khuẩn. Không có gì lạ khi hạt tiêu được coi là vua của các loại gia vị.
BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)